zdjęcie wygenerowane przez DALL·E
CSDDD. Dyrektywa w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) - aktualny status.
Cel dyrektywy CSDD
Przeciwdziałanie negatywnym skutkom działalności przedsiębiorstw dla poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych. Dyrektywa nałoży na duże przedsiębiorstwa obowiązki, które mają zapobiegać niekorzystnym skutkom, jakie ich działalność (a także działalność ich jednostek zależnych i partnerów biznesowych) powoduje lub może powodować dla praw człowieka i dla środowiska.
Założenia dyrektywy CSDD
Dyrektywa w sprawie należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju (Corporate Sustainability Due Diligence Directive, CSDDD) jest przełomowym aktem prawnym Unii Europejskiej, mającym na celu promowanie odpowiedzialnych i zrównoważonych praktyk biznesowych (m.in. poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych) wśród firm działających na terenie UE.
Aktualny status dyrektywy CSDD
Wstępne porozumienie Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie CSDDD zostało osiągnięte 14 grudnia 2023 r. i ustalono wstępną treść dyrektywy. Następnie poszczególne Państwa zgłosiły szereg zastrzeżeń,w tym Niemcy, Francja czy Włochy wskazując m.in., że dyrektywa w proponowanym kształcie nałoży zbyt duże obciążenia biurokratyczne i finansowe na przedsiębiorstwa.
Ostatecznie 15 marca 2024 r. uzgodniono nową, kompromisową treść projektu dyrektywy CSDD. Jeden z najważniejszych kompromisów osiągniętych w Radzie dotyczy znacznego ograniczenia liczby firm podlegających wymogom dyrektywy CSDD poprzez podniesienie progów decydujących o tym, które organizacje będą zobowiązane do stosowania zasad wynikających z dyrektywy. Nowe progi to: 1000 pracowników (miało być 500) oraz przychód większy niż 450 milionów EUR (miało być 150 milionów EUR). Szacuje się, że nowe progi zmniejszą liczbę firm objętych zakresem CSDDD o około dwie trzecie. Obniżone progi, które pierwotnie miały obowiązywać spółki z sektorów wysokiego ryzyka, zostały na tym etapie usunięte.
Projekt CSDDD w zmienionym kształcie zostanie przekazany do Parlamentu UE do rozważenia zatwierdzenia tekstu kompromisowego.
Ostatecznie 15 marca 2024 r. uzgodniono nową, kompromisową treść projektu dyrektywy CSDD. Jeden z najważniejszych kompromisów osiągniętych w Radzie dotyczy znacznego ograniczenia liczby firm podlegających wymogom dyrektywy CSDD poprzez podniesienie progów decydujących o tym, które organizacje będą zobowiązane do stosowania zasad wynikających z dyrektywy. Nowe progi to: 1000 pracowników (miało być 500) oraz przychód większy niż 450 milionów EUR (miało być 150 milionów EUR). Szacuje się, że nowe progi zmniejszą liczbę firm objętych zakresem CSDDD o około dwie trzecie. Obniżone progi, które pierwotnie miały obowiązywać spółki z sektorów wysokiego ryzyka, zostały na tym etapie usunięte.
Projekt CSDDD w zmienionym kształcie zostanie przekazany do Parlamentu UE do rozważenia zatwierdzenia tekstu kompromisowego.
Kogo dotyczyć będzie dyrektywa CSDD?
Wg brzmienia projektu dyrektywy z 15.03.2024 obowiązkiem raportowania należytej staranności w łańcuchu dostaw docelowo mają być objęte:
- podmioty z Unii Europejskiej zatrudniające ponad 1.000 pracowników oraz posiadające roczne przychody ze sprzedaży powyżej 450 mln EUR,
- firmy spoza Unii Europejskiej, działające na rynku unijnym, przekraczające 450 mln EUR rocznych obrotów na tym rynku.
Projekt dyrektywy zakłada systematyczne wdrażanie jej przepisów na grunt prawa krajów członkowskich rozpoczynając od wyższych limitów (5000 pracowników i 1500 milionów EUR po 3 latach od przyjęcia dyrektywy) i następnie zmniejszając te limity do poziomów docelowych określonych powyżej (1.000 pracowników i 450 mln EUR).
A co mikro i MŚP?
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) nie podlegają bezpośrednio pod wymogi projektu dyrektywy CSDD, ale należy pamiętać, że w wielu przypadkach MŚP stanowią część łańcucha wartości przedsiębiorców objętych zakresem dyrektywy. Z tego względu MŚP w sposób pośredni mogą być również dotknięte dyrektywą CSDD.
Jakie wymogi nakłada dyrektywa CSDD na spółki?
Dyrektywa zobowiązuje firmy do rozpoznawania w swoich łańcuchach dostaw (upstream) rzeczywistych i potencjalnych negatywnych wpływów na prawa człowieka lub środowisko oraz przeciwdziałania tym negatywnym wpływom. Będzie to wymagać od spółek wdrożenia lub rozbudowania istniejących systemów kontroli wewnętrznej i procedur. Co ważne należyta staranność dotyczyć będzie całego łańcucha dostaw spółki, a nie jedynie samej spółki co stanowi nie lada wyzwanie.
Przedsiębiorstwa objęte zakresem CSDDD mają mieć obowiązek przygotowania i wdrożenia polityki należytej staranności, a następnie monitorowania jej skuteczności.
W szczególności wymogi dyrektywy i obowiązki spółek będą następujące:
Przedsiębiorstwa objęte zakresem CSDDD mają mieć obowiązek przygotowania i wdrożenia polityki należytej staranności, a następnie monitorowania jej skuteczności.
W szczególności wymogi dyrektywy i obowiązki spółek będą następujące:
- Włączenie zrównoważonego rozwoju i należytej staranności do polityki biznesowej, wynagrodzeń i systemu zarządzania.
- Identyfikacja rzeczywistych lub potencjalnych negatywnych wpływów na prawa człowieka i środowisko w ich łańcuchu dostaw.
- Zapobieganie lub łagodzenie rzeczywistych i potencjalnych negatywnych wpływów w ich łańcuchach dostaw zgodnie z kryteriami CSDDD.
- Ustanowienie procedur regulujących zgłaszanie naruszeń.
- Monitorowanie skuteczności ich polityk i środków należytej staranności.
- Publiczne komunikowanie i raportowanie w zakresie należytej staranności dostawców.
Sankcje za nieprzestrzeganie dyrektywy CSDD
Projekt CSDDD zakłada zarówno nadzór administracyjny oraz sankcje, w tym kary finansowe oraz reżim odpowiedzialności cywilnej za niezgodność. Maksymalny wymiary kary nie powinien być mniejszy niż 5% przychodów netto przedsiębiorstwa (przychód globalny).